یزدفردا"محمدرضاباغستانی - کارشناس مسائل آموزشی:با نام و یاد خداوند رحمان و رحیم و با عرض سلام و خسته نباشید به همه ی دانش آموزان و داوطلبین کنکور سراسری خاصه عزیزان در استان یزدکه با ایمان به حق تعالی و توسل به ائمه اطهار تلاش وصف ناپذیر در عرصه کسب علم ودانش داشته و همچنین والدین همراه ، همدل ، دلسوز و سخت کوش که حامیان واقعی این عزیزان بوده اند و دبیران و معلمان و عوامل اجرایی مدارس از دوره ابتدایی تا دوره متوسطه که باوقت گذاری و علاقه مندی خود در آماده سازی دانش آموزان استان تلاش وافری رااز خود نشان دادند، مطالبی که خدمت بزرگواران تقدیم میشود، چکیده ی تجربیات چندین ساله عزیزانی است که در سال گذشته روند انتخاب رشته خود را مدیریت نموده اند و توانسته اند این مرحله ی بسیار مهم را با شرایط مناسب پشت سر گذارند.

قبل از اینکه به موضوع اصلی انتخاب رشته پرداخته شود، ذکر یک نکته را ضروری میدانم و آن اینکه لازم است داوطلبین، والدین و عوامل مدارس و مشاورین محترم به این موضوع توجه داشته باشیم که فی الحال وضعیت جدیدی است که از روز پنجشنبه 10/5 با اعلام نتایج اولیه در آن قرار گرفته ایم و پرداختن به نحوه تلاش و گذشته و احیانا تاسف خوردن از کوتاهی ها هیچ کمکی به ما نخواهد کرد. بلکه باید رتبه علمی اعلام شده خود را مدیریت نمائیم تاباشناخت کامل به موفقیت برسیم.

به همین منظور سعی شده است تا مطالب ، در چند بخش تقدیم گردد تا انشاءالله در نهایت داوطلبین بتوانند به یک انتخاب درست برسند.

گام اول :         مدیریت روند انتخاب رشته از سوی خود داوطلب و والدین صورت پذیرد

شما در این روزها مقابل حجم زیادی از توصیه های مختلف که می تواند صحیح یا غلط باشد قرار میگیرید و با جملاتی همچون : فقط به بازار کار رشته نگاه کن / حتما باید امسال قبول شوی / فقط یزد را انتخاب کن / فقط غیر از یزد مناسب است و ... مواجه میشوید. همچنین هجمه اطلاعات از سوی مراکز مشاوره ای خلق الساعه و ارائه مسیرهایی که مدعی میشوند شانس قبولی شما رادرشته های خاص افزایش میدهد به سوی شما هجوم می آورد و در نهایت داوطلب و خانواده دچار شک و تردید و تغییر اولویت رشته ها را به همراه دارد

گام دوم :       چرا انتخاب رشته مهم است؟

چون انتخاب یعنی برگزیدن و اختیار کردن . یعنی تلاش برای کسب جایگاه ارزشمند در جامعه، چون جایگاه هر فرد شامل مجموعه انتخاب هایی است که انجام میدهد و جایگاه انسان به ارزش انتخاب های او وابسته است . پس در این مقطع حساس داوطلبان میتوانند خالق دو نوع جایگاه باشند :

1-   جایگاه ارزشمند که متاثر از انتخاب درست و اصولی رشته تحصیلی است که در نهایت یک زندگی توام با لذت و شادکامی را رقم خواهد زد. زندگی ای که در آن هر روز نشاط و شادابی حضور در کلاس دانشگاه موج میزند و یکی دیگر از مولفه های آن  علاقه مندی ، شوق حضور و انگیزه برای تلاش تا رسیدن به مدارج عالی علمی و معنوی است.

2-   جایگاه متزلزل و ناخوشایند . جایگاهی که متاسفانه در اثر انتخاب ناآگاهانه، احساسی و دور از منطق به دست می آید . جایگاهی که بهترین حالت آن در صورت داشتن شجاعت و شهامت فرد به برگشتن از یک مسیر طی شده با آسیبهای جدی همراه خواهد بود. لذا داوطلب و والدین در این مسیر همواره با چالشهایی روبرو هستند و مدام از خود میپرسند چرا این رشته ، چرا این دانشگاه و چرا این شهر و در نهایت متاسفانه مجبور میشوند تا تغیر رشته و دانشگاه و شهر را به تلخی تجربه کنند.

گام سوم :        شناخت و مدیریت صحیح نقش دیگران در روند انتخاب رشته

داوطلبان عزیز باید عواملی که در انتخاب رشته موثرند را به خوبی شناخته و آنها را مدیریت نمایند

1-   خانواده : معمولا خانواده ها تحت گرایش فکری و ذهنی خود در حوزه خاص رشته ای که خود می خواسته ولی به آن نرسیده اند را به داوطلب توصیه و بعضا اصرار میکنند.

2-     محیط آموزشی : نگاه عوامل اجرایی و آموزشی در مدارس در برخی موارد باعث جهت دهی به علاقه و خواست داوطلب میشود.

3-   افراد موثر و تاثیر گذار : برخی افراد که در نگاه داوطلب  محبوبیت ویژه ای دارند ، خواسته یا ناخواسته باعث میشوند داوطلب تحت تاثیر رشته و شغل آنها قرار گیرد . این افراد میتوانند از میان اقوام ، دوستان و افراد محبوب جامعه باشند.

4-   همکلاسی ها : این گروه تاثیر بسیاری بر احساسات و عواطف داوطلب داشته و بر اساس میزان نقش پذیری  از یکدیگر ، داوطلب تابع تصمیم همسالان خود میشود.

5-     برنامه های صداو سیما : رسانه ملی نیز با پخش برنامه های ویژه ای در این ایام ، نفش بسزایی در جهت دهی افکار داوطلب دارد

گام چهارم:       نگاه داوطلب به قابلیتهای شخصی  :

1-   استعداد : آمادگی و توانایی فکری است که به امر یادگیری کمک یا سرعت می بخشد . ملاک عینی و قابل اعتنا در این مرحله اعدادی است که در کنار هر عنوان درسی در کارنامه اولیه درج گردیده و مبین این نکته است که داوطلب در کدام رشته استعداد منطقی دارد

2-  علاقه : احساسی است که میل و توجه نسبت به چیزی را در انسان به وجود می آورد . علاقه عاملی است که در پی آن انگیزه،شوق و ذوق، تلاش، موفقیت و احساس رضایتمندی به دنبال خواهد داشت و بی شک این فاکتور یکی از مهمترین عوامل در انتخاب رشته ای است که میبایست فرد با علاقه به آن سالها زندگی کند.

3-  ویژگی های شخصیتی : بر اساس ویژگی های قابل مشاهده از سوی دیگران که میتواند منش فرد و روحیات او را مورد ارزیابی قرار دهند. روانشناسان طبقه بندی های مختلف از ویزگی های شخصیتی ارائه کردند که میتوان بر اساس آن موفقیت افراد را در زمینه های محتلف پیش بینی نمود

4-  جنسیت : توجه به رشته ها و ماهیت آنها با جنسیت داوطلب ( دختر – پسر ) میتواند موفقیت آنان را رقم زند . قطعا حضور دختران در رشته هایی که ماهیت مردانه دارد در نهایت محدودیتهای شغلی و اجتماعی را برای آنان در پی خواهد داشت و طبیعتا عکس این موضوع نیز صادق است.

گام پنجم :     مشاهده کارنامه و نحوه تحلیل آن توسط والدین و دانش آموز

آنچه که می تواند مارابه تحلیل درست از اطلاعات کارنامه و در نهایت به انتخاب رشته مطلوب رهنمون سازد استفاده از اطلاعات مندرج در کارنامه ، دور از شرائط احساسی و توقع بالا در پذیرفتن واقعیت علمی موجوداست که راه را برای یک تصمیم اصولی درست وهموار می سازد . در خصوص استفاده از کارنامه باید به موارد زیر توجه داشت :

1-     مشاهده کارنامه و نحوه مواجه با آن :

کارنامه از بخشهای مختلفی تشکیل شده است

الف ) مشخصات تقاضانامه ای و تحصیلی داوطلب : این بخش اطلاعات شخصی داوطلب را در بر دارد

ب) وضعیت مجاز به انتخاب رشته و اعلام علاقه مندی بر اساس تقاضانامه : در این بخش مشخص شده است که فرد از میان دوره های مورد علاقه در کدام یک مجاز به انتخاب رشته میباشد.

ج) مشخصات آزمونی داوطلب : در این قسمت رتبه و نمره کل داوطلب در هر زیرگروه ، نمره خام دروس امتحانی، رتبه کل در سهمیه و آخرین رتبه مجاز شده در دوره های روزانه و شبانه مشخص گردیده . ضمنا در این قسمت مشخص شده است که سوابق تحصیلی در اعلام نتیجه شما اعمال گردیده است یا خیر

2-     معرفی عناوین مندرج در کارنامه اولیه :

الف ) رتبه و نمره داوطلب : رتبه و نمره داوطلب در هر زیر گروه مشخص شده است.

ب ) زیرگروه : هر گروه آزمایشی دارای چند زیر گروه میباشد ( ریاضی و فنی 3 زیرگروه ، علوم تجربی و انسانی 5 زیرگروه ) و توضیح مهم در این بخش این است که ملاک برای انتخاب یک رشته، رتبه زیرگروه خاص آن رشته است .

3-     آشنایی و کسب اطلاعات از رشته های تحصیلی :

برای شناخت رشته های دانشگاهی با توجه به تعدد رشته ها و دانشگاه ها چند شاخصه مهم وجود دارد که به ذکر تیتر وار آن میپردازیم:

الف) دشواری رشته ها و هماهنگی با استعداد و توانایی فرد

ب) دروس پایه : اطلاع از دروس پایه در هر رشته

4-     شناخت از دانشگاه ها :

برای انتخاب دانشگاه میبایست نکاتی مهمی همچون امکانات دانشگاه ، دوری مصافت تا شهر یزد، تامین خوابگاه و فضای فرهنگی حاکم بر دانشگاه در نظر گرفته شود

5-     نوع پذیرش بومی :

اهداف بومی پذیری برای رفع مشکلات رفاهی، آموزشی و خوابگاهی داوطلبین است.

دفترچه شماره 2 : این دفترچه کامل ترین و دقیق ترین منبع برای کسب اطلاع از رشته ها و دانشگاه ها است و توصیه میگردد این دفترچه به دقت و بارها مطالعه شود. و در مجموع بعد از مطالعه مواردی همچون : تعداد پذیرش ، محل تشکیل کلاس، تخصیص دانشگاه، بومی پذیری، بورسیه و رشته های خاص و ... به دست می آید.

گام ششم   :       نحوه استفاده از اطلاعات در خصوص پذیرش داوطلبین سال گذشته .

1-     اطلاعات باید دقیق و مستند باشد . و باید به این نکته توجه نمود که  قبولی سالهای گذشته  بر اساس سهمیه بومی منطقه بوده است.

2-   استفاده از بسته های آموزشی نرم افزار انتخاب رشته مجازی سازمان سنجش : در این نرم افزار  شرایط فعلی داوطلب با شرایط مشابه آن در آزمون 91 مقایسه و امکان قبولی بررسی میگردد .

گام هفتم :        آسیبهای انتخاب رشته :

1-     وارد شدن به ریزترین مسائل فنی ضرورتی ندارد

2-     از پیچیده کردن اوضاع انتخاب با کسب اطلاعات غیر ضروری خودداری شود.

3-     مشاوره های غیر رسمی در قالب فشارهای اطرافیان برای پذیرفتن رشته یا دانشگاه مورد نظر آنها

گام هشتم :       فرآیند اجرایی انتخاب رشته :

1-   انتخاب رشته های مورد دلخواه خود بدون محدودیت در خصوص تعداد ( پیشنهاد میگردد رشته های مورد علاقه را در دفترچه با ماژیک، علامت دار نمایید )

2-   کنترل کد رشته های انتخاب شده ( حتی المقدور توسط یکی از نزدیکان مورود وثوق رشته های انتخاب شده را کنترل نمایند تا مطمئن شویم، رشته ها از گروه آزمایشی داوطلب انتخاب شده است )

3-     در صورت تمایل در خصوص رشته های نیمه متمرکز و خاص، ضوابط اعلام شده رعایت گردد.

4-     سعی شود 150 رشته محل را در صورت علاقه مندی انتخاب کنبد

5-     هنگام ورود رشته ها در سایت سازمان سنجش دقت کافی صورت گیرد تا خدای ناکرده، اشتباهی صورت نگیرد.

گام نهم :    خطاهای فاحش در انتخاب رشته کدامند ؟

1-     دقت شود به صورت ناخواسته کد رشته های کاردانی قبل یا بین رشته ای کارشناسی و یا دکتری انتخاب نشود

2-     دقت شود به صورت ناخواسته کد رشته های کارشناسی بین کد رشته های مهندسی انتخاب نشود

3-     دقت شود کد رشته های مربوط به دانشگاه های واقع در شهرهایی  که مد نظرتان نیست قرار نگیرد

4-   دقت شود به صورت ناخواسته کد رشته های دوره های شبانه ، پیام نور ، غیرحضوری ، موسسات دولتی قبل یا بین کدرشته های روزانه انتخاب نشود

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا